- De Russische centrale bank zag zich afgelopen week genoodzaakt om de rente te verhogen naar 8,5 procent, om inflatierisico’s in te dammen.
- Volgens een Amerikaanse econoom ligt de inflatie in Rusland vele malen hoger dan wat de officiële data suggereren.
- Intussen speelt ook krapte in delen van de arbeidsmarkt vanwege een ‘brain drain’ de economie van Rusland parten.
- Lees ook: Rusland wil een digitale roebel lanceren, na een zware koersval in de afgelopen maanden en een inzinking van de economie
De economie van Rusland heeft het door de oorlog in Oekraïne én de westerse sancties tegen het land niet makkelijk. Extra complicatie is dat er door sommige westerse economen ook grote vraagtekens worden gesteld bij officiële statistieken van de Russische overheid.
Een heikel punt is de Russische inflatie. Officieel bedraagt de inflatie in Rusland momenteel zo’n 3,6 op jaarbasis, zo meldde de centrale bank van Rusland afgelopen week. Dat is nog best bescheiden, gelet op het feit dat de forse daling van de Russische roebel de import van buitenlandse goederen fors duurder heeft gemaakt.
De Amerikaanse econoom Steve Hanke denkt dat de gemiddelde prijsstijging van goederen en diensten in Rusland vele malen groter is. Volgen eigen berekeningen van Hanke lag de Russische inflatie medio juli op liefst 50 procent op jaarbasis.
Hanke is hoogleraar bij de Amerikaanse John Hopkins University en stelt dat Rusland te maken heeft met een inflatoire crisis, die niet wordt gereflecteerd door de officiële inflatiecijfers.
Echter, de alternatieve manier van de Amerikaanse econoom om de inflatie te meten ontmoet ook de nodige kritiek. Hanke kijkt namelijk niet naar de ontwikkeling van lokale prijzen in een land op basis van een mandje van goederen (consumentenprijsindex), maar gebruikt een methodiek gebaseerd op de zogenoemde koopkrachtpariteit, die wisselkoersverschillen tussen landen meeneemt om iets te zeggen over de kosten van vergelijkbare goederen in verschillende landen.
Volgens sommige economen is dit echter een minder betrouwbare manier om prijsontwikkelingen in een land te meten en daar krijgt Hanke dan ook kritiek op.
Dit alles neemt niet weg dat ook de Russische centrale bank erkent dat hogere importkosten er mede voor zorgen dat de inflatoire druk op de Russische economie is toegenomen. Voor heel 2023 ligt de officiële prognose voor de inflatie op 5 procent tot 6,5 procent.
In een toelichting op de verhoging van de beleidsrente naar 8,5 procent afgelopen week stelde de Russische centrale bank dat de inflatieverwachtingen van consumenten zijn gestegen. "Trends bij de binnenlandse vraag en de waardevermindering van de roebel sinds de start van 2023 zorgen voor een verbreding van de pro-inflatoire risico's."
Naast het risico van hoge inflatie kampt de economie van Rusland met een reeks andere problemen, waaronder de daling van de staatsinkomsten uit de energie-export, die een belangrijke bron zijn voor de financiering van de oorlog in Oekraïne.
Vlucht honderdduizenden Russen uit het land zet extra druk op arbeidsmarkt
Wat ook niet meehelpt voor de Russische economie is de vlucht van honderdduizenden Russen uit het land na de invasie van Oekraïne. Dat zet extra druk op de toch al krappe arbeidsmarkt, vanwege het beroep van het Russische leger op jonge mannen om zich in te zetten voor de strijd in Oekraïne.
De exodus begon met het vertrek van veel hoogopgeleide professionals - zoals academici, financiële en technische specialisten - uit Rusland in de eerste dagen van de oorlog. Ongeveer zes maanden later kwam er nog een tweede vertrekgolf, toen de Russische president Vladimir Poetin op 21 september 2022 een gedeeltelijke militaire mobilisatie aankondigde vanwege de oorlog in Oekraïne.
In oktober 2022 hadden ongeveer 700.000 Russen het land verlaten, meldde Reuters met een verwijzing naar Russische media. Het Kremlin verwierp deze cijfers echter.
Veel van de vertrokken Russen kwamen terecht in buurlanden, waar ze een nieuw leven begonnen en uiteindelijk de economieën van deze landen hebben geholpen, meldde de onafhankelijke Russische krant Novaya Gazeta afgelopen vrijdag.
Zo is de economie van de zuidelijke Kaukasus - een regio die Armenië, Azerbeidzjan en Georgië omvat - volgens de Wereldbank afgelopen jaar in totaal met maar liefst 7 procent gegroeid. Dit is veel meer dan de 5,6 groei die economen van de Wereldbank hadden voorspeld.
Armenië - ooit bekend als de Silicon Valley van de Sovjet-Unie - zag zijn groei in 2022 pieken tot 12,6 procent, volgens de Wereldbank. Economen hadden voor dit land een groei van 4,8 procent voorspeld.
Suren Parsyan, een docent aan de Armeense Staatsuniversiteit voor Economie, vertelde Novaya Gazeta dat de groei van Armenië vorig jaar te danken was aan de instroom van Russen, waaronder flink wat IT-specialisten.
De economie van Georgië groeide in 2022 met 10,1 procent, volgens de Wereldbank, waarmee de gemiddelde groeiprognose van 5,5 procent fors werd overtroffen.
Econoom Oleg Itskhoki van de Universiteit van Californië vertelde Novaya Gazeta dat de groei in buurlanden van Rusland erop duidt dat de Russische immigranten spaargeld hadden en rijker waren dan de lokale bevolking.
Maar immigratie heeft niet alleen een positieve invloed gehad op de economieën van buurlanden. De toestroom van Russen heeft ook bijgedragen aan een hogere inflatie, onder meer door een sprong in de hotelprijzen en huurprijzen in Kazachstan en Georgië, meldde Bloomberg in september vorig jaar.
